Znamy wspólnego przodka i drogę rozprzestrzeniania się języków transeurazjatyckich
16 listopada 2021, 11:08Języki transeurazjatyckie to termin wprowadzony na oznaczenie sąsiadujących języków tradycyjnie klasyfikowanych jako ałtajskie. Do transeurazjatyckich mają należeć tureckie, mongolskie, tungusko-mandżurskie oraz japoński i koreański. Pojęcie języków transeurazjatyckich budzi spory wśród specjalistów. Wiele podobieństw pomiędzy tymi językami wynika z kontaktów między nimi. Powstaje jednak pytanie, czy przynajmniej część z podobieństw to nie wynik posiadania wspólnego przodka. A jeśli tak, to gdzie i kiedy języki te zaczęły się od siebie oddzielać.
Polskie badania nad stężeniem radionuklidów w powietrzu polarnym dostarczają cennych informacji
10 listopada 2021, 17:04Naukowcy z NCBJ i z Instytutu Geofizyki PAN opublikowali wyniki wieloletnich badań stężeń radionuklidów w regionie polarnym i w Polsce. Zebrane dane wzbogacają wiedzę o ruchu i mieszaniu się mas powietrza w skalach od regionalnej aż do globalnej, oraz o zapyleniu środowiska.
Wyjątkowy prezent „urodzinowy” dla muzeum: bliźniacza wersja lampy pracującej na Marsie w łaziku Perseverance
10 listopada 2021, 12:22Ósmego listopada Muzeum Politechniki Opolskiej i Lamp Rentgenowskich obchodziło jubileusz 10-lecia. Z okazji swojego święta dostało wyjątkowy prezent: bliźniaczą wersję lampy pracującej na Marsie w łaziku Perseverance. To jest nasz najcenniejszy eksponat i w dodatku niepowtarzalny, to nie są lampy komercyjnie produkowane, tylko jednostkowo, do określonych celów – podkreśla kierownik dr inż. Grzegorz Jezierski.
Wielki Zderzacz Hadronów: jedno zderzenie, trzy czarmonia
8 listopada 2021, 12:29Naukowcy z CERN-u są pierwszymi, którym udało się zaobserwować trzy czarmonia pochodzące z pojedynczego zderzenia dwóch protonów. Odkrycie, dokonane podczas analizy danych z eksperymentu CMS pozwoli lepiej zrozumieć rozkład kwarków i gluonów wewnątrz protonu.
Za 2 tygodnie rusza DART, pierwszy test obrony Ziemi przed asteroidami
8 listopada 2021, 08:14NASA kończy przygotowania do startu DART, pierwszej w historii misji, której celem jest przetestowanie technologii obrony Ziemi przed asteroidami. Zatankowany pojazd czeka na połączenie z rakietą nośną. Celem misji jest asteroida Dimorphos, a jej początek zaplanowano na 23 listopada.
Warszawa: chcą poprawić leczenie chorych z pierwotnym stwardniającym zapaleniem dróg żółciowych
5 listopada 2021, 05:41Specjaliści z Ośrodka Leczenia Chorób Rzadkich Wątroby przy Klinice Hepatologii i Chorób Wewnętrznych Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego rozpoczęli projekt, który ma poprawić wyniki leczenia chorych z pierwotnym stwardniającym zapaleniem dróg żółciowych (ang. primary sclerosing cholangitis, PSC). Obecnie w leczeniu stosuje się 1 preparat - kwas ursodeoksycholowy. Niestety, u większości pacjentów nie jest [on] w stanie skutecznie zahamować postępu choroby. Naukowcy z WUM chcą więc sprawdzić, czy inny związek - S-adenosyl-L-metionina - może korzystnie działać na chorych z PSC.
Dzięki izolatorom topologicznym udało się połączyć 30 laserów w 1 o większej mocy
4 listopada 2021, 12:55VCSEL to najpopularniejszy typ laserów. Znajdziemy je w smartfonach, sieciach komputerowych czy urządzeniach medycznych. Emitują światło z kwantowych studni lub kropek umieszczonych pomiędzy lustrami. Studnie i kropki są niezwykle małe, ich wielkość mierzy się w ułamkach mikrometrów. To z jednej strony zaleta, pozwalająca na miniaturyzację i dużą prędkość pracy, jednak z drugiej strony rozmiar ogranicza moc lasera
U skrajnie zagrożonego kondora zaobserwowano rozmnażanie bez udziału samca
4 listopada 2021, 10:20Partenogeneza – dzieworództwo – czyli rozmnażanie się bez zapłodnienia, znane jest u nielicznych gatunków. Rozmnażają się tak rozwielitki, występuje ona u pszczół, zdarza się u ryb czy płazów, a przed kilkunastu laty zaobserwowano ją też u rekinów. Teraz na łamach Journal of Heredity opisano pierwsze znane przypadki partenogenezy u skrajnie zagrożonego kondora kalifornijskiego.
Najdłuższy w Polsce obiekt mostowy z kompozytów polimerowych FRP
3 listopada 2021, 10:21W Rzeszowie otwarto najdłuższy w Polsce obiekt mostowy z kompozytów polimerowych FRP (ang. Fiber-Reinforced Polymer). Kładkę rowerową, bo niej mowa, zaprojektowali pracownicy Politechniki Rzeszowskiej. Znajduje się ona przy moście Karpackim w Rzeszowie. To kolejny taki obiekt, który zawdzięczamy badaniom prowadzonym przez zespół prof. Tomasza Siwowskiego z Katedry Dróg i Mostów.
Ważny krok w kierunku znalezienia biosygnatur życia w kosmosie
2 listopada 2021, 10:56Po raz pierwszy udało się bezpośrednio zmierzyć ilość wody i tlenku węgla w atmosferze egzoplanety. Pomiarów dokonał międzynarodowy zespół naukowy korzystający z teleskopu Gemini South Observatory w Chile. Na jego czele stał profesor Michael Line z Arizona State University, a wyniki badań opublikowano w Nature. Celem badań była zaś planeta oddalona od nas o zaledwie 340 lat świetlnych.
